तीज गीतमार्फत चेली जगाउँदै चन्द्रवती

गण्डकी  । हरेक तीजमा नयाँनयाँ तीज गीत लिएर आउने गीतकार चन्द्रावती वाग्लेको यस वर्ष ‘उठौँ चेली हो’ बजारमा आएको छ । सामाजिक यथार्थताका विविधतालाई गीतका माध्यमबाट प्रस्तुत गर्दै आउनुभएकी वाग्लेले यस वर्षको गीतमा महिला हकहितका लागि कानुन बनेपनि महिला हिंसाको क्रम नरोकिएको भन्दै नारी आ–आफ्ना स्थानबाट उठ्नुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।

“पुरुष प्रधान समाजको जाँतोमा ज्यान पेलियो ।
राखौँ हाम्रा कुरा पनि उठौँ चेली हो ।।”

“रोकिएन महिला हिंसा जति कानुन बनेनी ।
संविधानमा नारी पुरुष एकै भनेनी ।।
न त हिंसा रोकियो, न त दाइजो घटाइयो ।
न दुःखमा माइतीघर छोरी अटाइयो ।।”

त्यस्तै समाजमा बढ्दो बलात्कारजन्य घटनाको दर्दनाक अवस्थाको चित्रण गर्दै गीतमा वाग्लेले,
“प्रतिकार गरे जिउँदै जल्नु पर्छ नारीले ।
पैसासँग न्याय किन्छ बलत्कारीले ।।” उल्लेख गर्नुभएको छ ।

समाजमा नारीले न्यायसमेत नपाएको प्रशङ्ग उल्लेख गर्दै गीतमा भनिएको छ,
“हाँसी हाँसी स्वीकार्नुछ कठिन जिम्मेवारीलाई ।
दुख्दा ऐया भन्ने छुट छैन नारीलाई ।।
कि देउ न्याय कि भगवान् जन्मै नदेउ छोरीलाई ।
तिम्रो सृष्टि तिमी आँफैँ चलाउन बरिलै ।।”

यस्तै यथार्थता, पीडा, व्यथा र बेदनाले भरिएका विभिन्न १४ वटा टुक्कासहित ‘उठौँ चेली होे’ गीत सार्वजनिक भएको हो । यो गीतमा शब्द, स्वर, लय वाग्लेको आफ्नै रहेको छ । गीतमा इन्दु केसी, दामु चालिसे, टिकामाया चालिसे, शिव चालिसे, सूर्य जिसी, लक्ष्मी जिसीले अभिनय गर्नुभएको छ ।

गीतको निर्देशन वसन्तप्रसाद चालिसेले गर्नुभएको हो भने व्यवस्थापनमा नवराज वराल, दिपकराज अधिकारी र दिपेन्द्र कार्कीले सघाउनुभएको छ । त्यस्तै गीतका लागि आर्थिक सहयोग न्यूरोड महिला उत्थान मञ्च पोखरा–८ ले गरेको छ भने छायाङ्कन वासुदेव पोखरेलले गर्नुभएको छ । अन्य व्यवस्थापन, निर्माण, सम्पादनलगायत काम मूनाल चलचित्र प्रालिले गरेको छ ।

वाग्लेले यसअघि २०७५ मा ‘आइन छोरी’, २०७६ मा ‘नरोए आमा’, ‘जागिरे नारीको पीडा भाग–१’ र ‘गरिन गुनासो’, २०७७ मा ‘जागिरे नारीको पीडा भाग–२’, ‘सहरको सुविधा र म’, ‘दर्जा बेरोजगारको’, २०७८ मा ‘आउ सङ्गी रमाइलो गरौँ बरिलै’, २०७९ मा ‘रमाइलो माइतैमा’, ‘जडिया पोइ’ र ‘शून्य छ जन्मेको घर बरिलै’ गीत बजारमा ल्याउनुभएको थियो ।

वाग्लेले २०८० मा ‘फेरि पनि आयो तीज मन दुखाउन’, ‘कृषि प्रधान मेरो देश, के छैन र हाम्रो नेपालमा’ ल्याउनुभएको थियो भने २०८१ मा ‘देश भक्ति तीज गीत’, ‘वालेन तीज गीत’ र ‘माइतीको झल्को’ ल्याउनुभएको थियो ।

वाग्लेका ‘हरिश्चन्द्र शोक काव्य २०७५’, ‘पलपलका भावना’ कविता सङ्ग्रह २०८०, ‘अक्षरको आगो’ मुक्तक सङ्ग्रह २०८१, ‘जिन्दगीको बाटो मोडियो तीज गीत सङ्ग्रह २०८१’ जस्ता कृति प्रकाशित छन् । पोखरा महानगरपालिकामा अधिकृत कर्मचारीका रूपमा सेवारत उहाँ कस्केली अधिकृत समाजको कार्यसमिति सदस्यसहित रही विभिन्न सामाजिक सङ्घसंस्थामा क्रियाशिल हुनुहुन्छ ।